Cukier czy słodzik – co lepsze?

Cukier, czyli inaczej sacharoza jest nieodłącznym składnikiem większości produktów spożywczych. Znajdziemy go wszędzie i pod różną postacią. Odpowiada on nie tylko za smak potraw, ale również za ich teksturę i konsystencję. Niestety przez jego powszechność i nasze niepoprawne wybory żywieniowe przyczynił on się do rosnącej liczby osób borykających się z otyłością i nadwagą. Z kolei otyłość przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy. Cukier powinniśmy w naszej diecie ograniczać, zatem co zamiast niego? Tutaj z pomocą przychodzą nam słodziki. Wyróżniamy słodziki syntetyczne i słodziki naturalne. 

Jaki powinien być idealny słodzik?

• Bezpieczny w stosowaniu
• Nie zmieniać cech organoleptycznych końcowego produktu oraz być stabilnym w czasie obróbki termicznej
• Nie dostarczać energii
• Ulegać wydaleniu z organizmu w niezmienionej formie

Jak widać kryteria są dość wygórowanie i chyba nadal nie znaleziono złotego środka, który spełniałby wszystkie te kryteria.

Słodziki sztuczne podlegają limitowaniu w dziennym spożyciu. 

Naturalne:

• Alkohole wielowodorotlenowe (poliole) np. ksylitol, erytrytol
• stewia
• Taumatyna

Sztuczne:

• Aspartam
• Acesulfam
• Cyklaminian
• Sacharyna
• Sukraloza
• Sól aspartamu i acesulfamu

Wszystkie wymienione substancje poza poliolami są substancjami intensywnie słodzącymi, czyli są kilkadziesiąt a nawet kilkaset razy słodsze niż sacharoza. Dzięki wysokiej słodkości stosuje się ich bardzo mało, dzięki czemu nie wnoszą do potraw praktycznie żadnej wartości energetycznej.

Najszerzej stosowany jest aspartam. Jest on 200 razy słodszy niż zwykły cukier. Uznany jest za bezkaloryczny, chociaż w 1 gramie dostarcza około 4 kcal, ale ze względu na wysoką słodycz używany jest w bardzo niewielkich ilościach. Nie jest wskazany w diecie osób chorujących na fenyloketonurię, ponieważ jego metabolizm prowadzi do powstania fenyloalaniny. Najszerzej jest stosowany w napojach i produktach zimnych. Dodatkowo wzmacnia smak soków cytrusowych. Nie może być stosowany do obróbki termicznej ze względu na gorzkawy posmak, który powstaje w wysokiej temperaturze. Wbrew obiegowej opinii jest bezpieczny dla zdrowia. 

Najczęściej używanym słodzikiem naturalnym jest ksylitol, który jest pozyskiwany z drewna. Niestety słodkość ksylitolu jest ok. 15% niższa niż sacharozy, ale za to jego kaloryczność jest 40% mniejsza. Dodatkowo metabolizowany jest w inny sposób, dzięki czemu nie podnosi poziomu glukozy we krwi. Innym korzystnym działaniem ksylitolu są jego właściwości przeciwpróchnicze. Stosowany w nadmiarze może powodować efekt przeczyszczający.

Często za zamienniki cukru uważa się miód, syrop klonowy, syrop z agawy czy cukier kokosowy. Podstawowym składnikiem tych produktów nadal jest sacharoza czyli zwykły cukier. Dostarczają one mniej więcej tyle samo kalorii co zwykły cukier. Wymiana cukru na powyższe nie ograniczy  ilości sacharozy w naszej diecie.

Podsumowując, cukier jest potrzebny w naszej diecie jak każdy inny składnik, należy jednak spożywać go z umiarem. Powinien on stanowić około 10% naszej dziennej podaży kalorii. Jeżeli lubicie słodycze i słodkie napoje, warto czasami sięgnąć po słodzik, aby nie przesadzić z zawartością cukru w diecie. Jeżeli masz insulinooporność lub cukrzycę pamiętaj, że tylko słodziki są dla Ciebie dobrym rozwiązaniem – miód, fruktoza czy różne syropy nadal będą podwyższać Twój poziom glukozy.